Manggis (Garcinia mangostana) dikenali sebagai ‘ratu buah-buahan’ ekoran rasanya yang lazat. Selain dimakan segar, terdapat pelbagai kegunaan dan manfaat manggis yang menjadikannya semakin diminati.
Dari segi pemakanan, bahagian isi buah manggis yang boleh dimakan mengandungi kira-kira 20% pepejal terlarut, 4% gula reduksi, dan 17% jumlah gula (Yaacob & Tindall, 1995). Ia juga mengandungi serat, protein, kalsium, fosforus, zat besi, dan vitamin A, B1, B2, B3, dan C dalam jumlah yang agak tinggi berbanding buah-buahan tropika lain (Chau, 1990; Food and Nutrition Center, 1968; Vaz, 1973).
Kandungan nutrisi yang pelbagai menjadikan manggis penting dari segi pemakanan dan kesihatan. Ekstrak isi buah manggis telah terbukti mengurangkan kadar kolestrol LDL serta meningkatkan kadar kolestrol HDL dalam tikus percobaan (Chairungsrilerd et al., 1996). Ini menunjukkan potensinya dalam mencegah penyakit jantung koronari.
Selain dimakan segar, manggis juga boleh dijadikan jus, jem, sirap, manisan kering, dan santan (Siddappa & Bhatia, 1954). Bahagian lain pokok manggis seperti biji, daun, akar, dan terutamanya kulit buahnya yang kaya dengan zat xanthones dan tannin turut mempunyai pelbagai kegunaan.
Kulit buah manggis mengandungi sehingga 15% tanin dan digunakan sebagai pewarna alami (Yaacob & Tindall, 1995). Di China, ekstrak kulit buahnya digunakan untuk menyamak dan mewarnakan kulit menjadi hitam, manakala lateks kuning dari spesies Garcinia yang berkaitan pula digunakan sebagai pewarna di Thailand, Malaysia dan Indonesia (Purseglove, 1972).
Daun dan kulit batang manggis dipercayai mempunyai sifat perubatan seperti melancarkan haid, merawat luka dan cirit-birit (Yaacob & Tindall, 1995). Di India, serbuk kering kulit buah manggis digunakan dalam perubatan Ayurveda bagi merawat keradangan dan cirit-birit.
Kajian terkini menunjukkan kulit buah manggis mengandungi sekurang-kurangnya lapan jenis xantona yang berpotensi sebagai anti-keradangan, anti-ulser, dan anti-bakteria (Bennett & Lee, 1989; Sen et al., 1980, 1982). Oleh itu, terdapat kemungkinan untuk membangunkan ubat-ubatan berasaskan xantona dari manggis pada masa depan.
Kesimpulannya, manggis merupakan buah yang amat bernilai dari pelbagai segi. Selain menjadi makanan tambahan sumber nutrien penting, kulit dan bahagian lain buah ini berpotensi dimanfaatkan dalam industri makanan, kosmetik, pewarnaan, dan perubatan. Oleh yang demikian, peningkatan penanaman manggis di peringkat global amat digalakkan.
Number of View :301
