Penanaman pisang merupakan antara tanaman buah-buahan utama di Malaysia yang menyumbang kepada sekuriti makanan dan ekonomi negara. Walau bagaimanapun, pengeluaran pisang tempatan semakin menurun akibat ancaman pelbagai jenis penyakit dan serangan perosak (Mohd Noor dkk., 2012). Antara penyakit utama yang mengancam tanaman pisang termasuk layu Fusarium, bintik hitam Mycosphaerella, dan penyakit reput akar. Selain itu, serangan perosak seperti nematod, ulat pengorek buah, dan kutu daun turut menjejaskan pertumbuhan dan hasil tanaman.
Layu Fusarium disebabkan oleh patogen Fusarium oxysporum f.sp. cubense dan merupakan penyakit paling merbahaya kepada pisang. Gejala jangkitan termasuklah daun menguning, layu, dan rebah mengikut arah matahari. Akar pisang juga berubah warna keperangan atau hitam (Mohd Masri dkk., 2007). Kajian oleh Singh dkk. (2015) di ladang pisang mas di Malaysia mendapati bahawa 60% pokok pisang dijangkiti Fusarium. Kawalan kimia seperti fungisid kurang berkesan, justeru amalan penanaman menggunakan anak benih bebas patogen amat dititikberatkan bagi mengekang wabak Fusarium.
Selain itu, penyakit bintik hitam yang disebabkan oleh patogen Mycosphaerella eumusae turut merbahaya dan sukar dikawal. Gejalanya termasuk bintik hitam atau perang pada permukaan daun yang merebak ke seluruh daun dan menjadikannya kering serta rapuh (Mohd Masri dkk., 2007). Menurut Vaganan dkk. (2020), tanaman pisang yang dijangkiti penyakit ini mengalami pengurangan hasil sebanyak 50%. Kawalan penyakit bintik hitam biasanya melibatkan semburan racun perosak dan mengelakkan cahaya matahari terus ke buah.
Di samping itu, jangkitan penyakit reput akar yang disebabkan oleh patogen Pythium, Phytophthora, dan nematod turut merendahkan populasi pokok pisang dan produktivitinya (Mohd Noor dkk., 2012). Gejala utamanya termasuklah daun layu walaupun tanah lembap, akar reput busuk, dan akhirnya pokok mati. Amalan pengurusan tanah dan penggunaan bahan tanaman sihat dapat membantu kawalan penyakit ini.
Selain penyakit, serangan perosak seperti nematod, ulat pengorek buah, dan kutu daun juga kerap berlaku. Menurut Vaganan dkk. (2020), nematod puru akar Radopholus similis menginfeksi hampir 60% kawasan penanaman pisang di Malaysia dan mengakibatkan kehilangan hasil sebanyak 40%. Langkah kawalan termasuk putaran tanaman dengan pokok anti-nematod dan penggunaan bahan kimia.
Serangan ulat pengorek buah Cosmopolites sordidus pula mengakibatkan buah reput, busuk, dan jatuh awal. Kawalan secara kimia sukar dilakukan memandangkan ulat mengorek ke dalam tisu buah (Chong dkk., 2012). Sementara itu, serangan kutu daun Pentalonia nigronervosa menyebabkan kerosakan daun melalui penghisapan sari makanan (Muniappan dkk., 2012). Langkah kawalan termasuk semburan serangga perosak dan penanaman pokok perangkap.
Kesimpulannya, kehadiran pelbagai jenis penyakit dan ancaman perosak kepada tanaman pisang perlu ditangani segera bagi mengelakkan kemerosotan pengeluaran pisang tempatan. Usaha memahami epidemiologi serta meningkatkan sistem pengurusan penyakit bersepadu diperlukan untuk memastikan industri pisang terus mampan dan berdaya saing. Sokongan pihak kerajaan dan kerjasama para petani juga penting bagi memastikan langkah kawalan penyakit dilaksanakan dengan berkesan di peringkat akar umbi.
Number of View :481
